روف گاردن (بام سبز)

روف گاردن که به آن باغ بام و یا به عبارتی بام سبز می گویند. شامل طراحی و اجرای یک محیط سبز به صورت طبیعی به همراه محوطه سازی است. که بستری برای کاشت و رشد گیاهان در ارتفاعی بالاتر از سطح زمین و ایجاد فضای دلنشین برای ساکنین در بام ساختمان است.

علاوه بر جلوه بصری زیبا و آوردن محیط طبیعی در زندگی شهری کمک می کند. تا عیوب و زشتی پشت بام مشخص نشود. موجب افزایش ارزش ملک شما، داشتن فضایی مدرن و مجزا از محیط خانه یا محل کار شما و در دسترس بودن طبیعت می شود. به علاوه فضایی صمیمی بین همکاران و یا همسایگان ایجاد می کند.

روف گاردن چیست؟

روف گاردن از واژه انگلیسی روف به معنای بام و گاردن به معنای باغ تشکیل شده. که در معادل فارسی به آن باغ بام می گویند.

در حالت کلی روف گاردن به مجموعه ای از امکانات و تجهیزات بکار رفته بر روی سقف یا بام گفته می شود. که در جهت ایجاد سرسبزی، یک باغ کوچک و محیطی برای استراحت و سرگرمی ساکنان ساختمان استفاده شود.

دلیل اصلی ایجاد باغ بام نبود فضای کافی برای ساخت یک هوم گاردن در حیاط است. از این رو طراحان معماری سبز به علت نزدیکی انسان به طبیعت، این امکان را بر روی سقف ساختمان ها در نظر گرفتند. اینگونه علاوه بر استفاده از فضای مرده بر روی بام، باعث ایجاد یک محیط سرسبز و کمک به محیط زیست نیز می شود.

تعاریف گوناگونی برای انواع روف گاردن وجود دارد ولی در حالت کلی باغ بام به مجموعه ای سرسبز و طبیعی برای ایجاد حس نشاط، تفریح و استراحت بر روی بام منازل میگویند.

بام سبز می تواند از قرار دادن چند گلدان بر روی بام تا ساخت باغچه، آبنما، کف پوش، پرگولا یا آلاچیق باشد که بسته به بودجه و شرایط ساختمان طراحی و اجرا می شود.

مزایای روف گاردن

روف گاردن از مزایای زیادی برخوردار است که در اینجا به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:

• • جذب گرما

• • کاهش مصرف انرژی

• • کاهش آلودگی هوا

• • کاهش و تعدیل شدت صدا

• • عایق صدا

• • عایق حرارتی

• • زیبایی منظر بر روی بام

• • کشت محصولات خوراکی در بام سبز

• • افزایش سرانه فضای سبز شهری

• • افزایش بهای ملک

• • در دسترس بودن یک باغ شخصی

معایب روف گاردن

بطورکلی معایب روف گاردن چشم گیر نیست و با هوشمندی طراح و مجری قابل حل است.

• • افزایش وزن کلی ساختمان: (که نیاز است طراح در محاسبات آن را لحاظ کند).

• • نگهداری از این فضا مشمول هزینه است (می توان از قبل تا حدودی آن را برآورد زد).

• • افزایش مصرف آب را به همراه دارد: (با وجود تکنولوژی جدید آبیاری این امر به حداقل خود رسیده). البته این نکته نیز وجود دارد که گیاهان می توانند آب باران را جذب کنند و از تخلیه سریع آب جلوگیری کنند.

• • در روفگاردن برخی گیاهان رشد مناسبی ندارند: (باید قبل از کاشت گیاهانی انتخاب شوند که با شرایط آب و هوایی سازگار باشند).

انواع روف گاردن

• • گسترده(wide style): این سبک در مقایسه با بقیه ساده تر است و نصب و نگهداری ساده تری دارد. از گیاهان ساده و با رشد بالا استفاده می شود.

• • فشرده متمرکز(concentrated compact): در این سبک می توان از انواع گیاهان، درخت و درختچه ها استفاده کرد. مناسب برای ساختمان های مستحکم است زیرا پوشش گیاهی وزن ساختمان را بیشتر می کند و نیاز به نگهداری و آبیاری بیشتری نسبت به سبک گسترده دارد.

• • نیمه متمرکز(semi-concentrated): این سیستم بین سیستم گسترده و متمرکز قرار دارد. گونه گیاهان متنوع تری دارد و در آن از انواع چمن ها و درختچه های چندساله را در روف گاردن کاشت.

• • مدولار(modular box): این سبک بر خلاف بقیه که فضایی پیوسته را اشغال می کنند، گیاهان فضایی مجزا دارند. بطوریکه گیاهان با گلدان های خود در فضای پشت بام قرار می گیرند. خوبی این سبک قابل حمل بودن گیاهان و امکان اجرای طرح های مختلف در روفگاردن است.

• • ترکیبی(combination): این سبک شامل ترکیبی از مزایای سبک گسترده و فشرده است با ظرفیت بار بیشتر است. فقط به وزن سازه باید توجه کرد.

روف گاردن ژاپنی

باغ بام ژاپنی یکی دیگر از انواع روفگاردن می باشد که از فرهنگ ژاپن خصوصا از باغ ژاپنی الهام گرفته شده است. این نوع از باغ بام دارای المان های طبیعی بیشمار بوده و از آب و سنگ به وفور در آن استفاده می شود. همچنین به دلیل استفاده از رنگ های زیبا و همچنین چوب و ترموود در ساخت آن مانند یک تابلو نقاشی می باشد و با وجود صدای آب محیطی مناسب برای مدیتیشن و ذن می باشد.

روف گاردن ژاپنی از المان های زیادی تشکیل شده است که به منظور آشنایی با آن ها می توانید به مقاله ای با همین عنوان مراجعه نمایید.

بام سبز کوچک

شاید در بعضی موارد این نوع از باغ بام را در دسته بندی قرار ندهند. ولی به دلیل اهمیت بالای این نوع از بام سبز در نظر گرفتن آن به عنوان یکی از انواع حائز اهمیت است. بام سبز کوچک می تواند از نوع گسترده یا متمرکز باشد. دلیل اصلی استفاده از باغ بام کوچک، کاهش هزینه و یا برطرف نمودن مشکل کمبود جا باشد. از این رو در معماری نوین باغ بام کوچک بسیار با اهمیت بوده و توجه زیادی را به خود جلب کرده است. به منظور آشنایی کامل با این نوع از باغ بام می توانید به بخش روف گاردن کوچک مراجعه نموده و با روش طرحی و دیگر موارد آن آشنا شوید.

نگهداری روف گاردن

سازه روف گاردن در برابر عوامل محیطی زیادی از جمله باد و باران نور خورشید و اشعه های آن قرار می گیرد پس برای نگهداری از آن باید به نکاتی توجه کنیم:

• • استفاده از متریال مقاوم متناسب با شرایط جوی منطقه

• • استفاده از پوشش های محافظ و سایه بان ها برای بام سبز

• • بررسی منظم سازه که آیا نیاز به تعمیر دارد یا خیر

• • در شرایط وجود خاک نگهداری درست و آبدهی منظم گیاهان

• • در فصول سرد سال استفاده از کاور گیاهی

طراحی روف گاردن

برای طراحی بام سبز موارد زیادی از جمله: استحکام ساختمان و بام، تقسیم بار ساختمان، محل تاسیسات کنونی مانند آنتن، کولر، بررسی زهکشی در بام ساختمان، وزن باغ بام و… باید مورد بررسی قرار بگیرد تا در حین اجرا یا پس از آن مشکلی برای بام یا ساختمان ایجاد نشود. طراحی ساختمان در حالت کلی از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول مسائل فنی مانند محاسبه وزن ساختمان، زهکشی و دیگر موارد می باشد. در مرحله بعد نحوه قرارگیری تجهیزات و دکوراسیون باغ بام از موارد طراحی آن می باشد.

طراحی باغ بام بسیار پیچیده می باشد و باید توسط افراد مجرب و مختصص انجام شود. به منظور آشنایی با این روش می توانید به مقاله نحوه طراحی روف گاردن مراجعه نمایید.

وزن روف گاردن

یکی از موارد مهم در زمینه ساخت باغ بام محاسبه وزن روف گاردن می باشد. این کار در زمان ساخت باید توسط مختصصین انجام شود. ولی در حالت کلی در صورت نیاز شما روش ها و راهکار هایی در مقاله نحوه محاسبه وزن روف گاردن قرار داده ایم که می توانید از آن در محاسبات اولیه مربوط به طراحی استفاده نمایید.

نحوه اجرای روف گاردن

با توجه به اینکه آب باران یا آبهای اضافی ناشی از آبیاری قطره ای به صورت مسقیم بر روی کف جاری و از طریق درین و کف شور ها به سمت خارج از بام هدایت می شود، در نتیجه یکی از مهمترین نکته ها و عوامل تخریب روف گاردن در این روش آب بندی نبودن سقف می باشد. در اجرای کف سازی، پوکه ریزی و شیب بندی با توجه به محل قرارگیری کف شورها به صورت بهینه، به گونه ای که کمترین وزن به سقف محتمل شود بسیار مهم است. پس از آن زهکشی و شبکه بندی برای هدایت آب باران و آب باغچه ها انجام میشود و روی زهکش ها از فیلتر خاک و لایه های محافظتی مثل ژئوتکستایل و آب بند کننده ژئوممبران که دارای ویژگی های ، الاستیک، سازگار با محیط زیست، مقاوم در برابر ریشه ها می باشد پوشش داده می شود.

یکی از مراحل مهم اجرای بام سبز، زیرسازی یا ایجاد بستر بام سبز می باشد که بام را از نظر رطوبت عایق می کند. پس از اجرای زیرسازی حتما باید تست آب در طی 2 یا 3 روز انجام شود تا از عایق بودن بام، اطمینان حاصل شود. برای کف سازی روف گاردن می توان از ترموود یا وودپلاست، شن و قلوه سنگ تزئینی و چمن مصنوعی استفاده کرد. هرچه میزان و سطح این کف‌ ها بیشتر باشد هزینه هم بیشتر می شود.

هزینه روف گاردن

هزینه اجرای روف گاردن  یا قیمت باغ بام بسته به نوع، طبقه، محل پروژه و همچنین نوع گیاهان مورد استفاده، تعداد گلدانها و فلاورباکس ها، تجهیزات، نوع کف و در کل المانها و کیفیت آنها متفاوت است. شرکت چوب و چکش این گونه پروژه ها را با هر قیمتی، با توجه به سلیقه مشتری و متریالهای درخواستی، طراحی و اجرا می کند. ولی توصیه و تجربه ما به مشتریان این است که به دنبال اجرای ارزان یا خیلی ارزان نباشند.

به منظور محاسبه هزینه روف گاردن میتوانید به مقاله نحوه محاسبه هزینه روف گاردن مراجعه نمایید.

روف گاردن ارزان

همانطور که گفته شد باغ بام دارای هزینه های گوناگون برای طراحی و اجرا می باشد. در بعضی موارد می توان با صرف نظر از بخشی از لوازم و تجهیزات و یا راهکارهای مناسب باعث کاهش هزینه ها و ساخت یک روفگاردن ارزان شد. برای این کار باید موارد گوناگونی را رعایت نمایید. از این رو موارد مورد نیاز برای ساخت یک روف گاردن ارزان را در بخشی یا همین نام مورد بررسی قرار داده ایم.

لایه های مختلف بام سبز

معمولا در هنگام ورود به روف گاردن چمن و گیاهان قرار گرفته بر روی زمینه به چشم می آید. در صورتی که این چمن ها خودشان بر روی لایه های مختلفی از متریال ها قرار گرفته اند. این موارد شامل عایق مقاوم در برابر آب که بر روی بام قرار میگیرد، پس از آن لایه ضد ریشه بوده که در مقابل نفوذ ریشه به لایه پایین تر و آسیب رساندن به آن مقاومت می نماید. سپس لایه زهکشی که برای جمع آوری آب باران و آب های جمع شده بر روی روف گاردن است.

لایه بعدی لایه فیلتر خاک می باشد که برای جلوگیری از نفوذ خاک به لایه زهکشی و آسیب رساندن به آن بکار می رود. پس از آن لایه پوشش گیاهی شامل خاک و گیاهان می باشد که همان لایه ای است که بر روی سطح باغ بام دیده می شود. لایه بندی بر اساس نوع متریال و دیگر موارد انوع مختلفی دارد که می توانید آن ها را در بخش تجهیزات بکار رفته در روف گاردن بررسی نمایید.

گیاهان مناسب روف گاردن

برای انتخاب گیاه مناسب باید شرایط آب و هوایی منطقه و نور گیر بودن یا نبودن ساختمان بررسی شود و طبق آن گل، گیاه یا درخت انتخاب شوند تا به رشد آن ها لطمه ای نخورد.

در اینجا چند گیاه محبوب و مقاوم برای روف گاردن برای تمام فصول را نام می بریم:

• • بوته های گل دائمی: ساناز، رز، پر، توری، به ژاپنی، بداغ

• • گیاهان رونده: پاپیتال سبز و ابلق، گیلیسین، مو چسب، آبشار طلایی، ساناز رونده، اناری

• • گیاهان خزنده: ناز فرانسوی، لیزوماکیا، فرانکینیا، هدرا

• • گیاهان فصلی: کلم تزئینی، بنفشه، شاه پسند، پریوش

• • درختچه ها: یاس هلندی، میخک هندی، لگستروم پیوندی، پیرو کانتا، بربریس، کاملیا، انواع کاج های پیوندی، کاج ستاره ای، میخک خزنده، شمشاد طلایی، ناندینا

• • درختان: فوتونیا، کاج کانیس، کاج نوئل، سرو شیراز، افرا، سیکاس، پالم

مبلمان روف گاردن

در اصطلاح کلی به تمام مواردی که بر روی باغ بام متمرکز استفاده می شود مبلمان روف گاردن اتلاق می شود. از این رو می توان انواع فلاورباکس، آلاچیق و پرگولا، چتر روف گاردن، باربیکیو، گرمکن فضای باز، مه پاش، مبلمان و صندلی ها و لیستی بزرگ از موارد دیگر اشاره نمود. این مبلمان باید دارای مقاومت بالا و ویژگی های منحصر به فرد خود باشند که از موارد بالا با کلیک بر روی نام هر کدام از آن ها می توانید به مقاله آن مراجعه نموده و به صورت کلی نیز در یک مقاله به انواع مبلمان روف گاردن پرداخته شده است.

نورپردازی باغ بام

یکی از عناصری که در طراحی لاکچری و زیبای روف گاردن بسیار مؤثر است نورپردازی می باشد که البته هزینه بالایی دارد. نورپردازی می تواند به دو صورت ایجا روشنایی و یا زیباسازی باشد. از این رو بر اساس نوع نیاز و کاربرد نورپردازی روش های گوناگونی برای این کار موجود است که جهت بررسی هر کدام از آن ها می توانید به مقاله نورپردازی روف گاردن مراجعه نموده و آن ها را مورد بررسی قرار دهید.

کلام آخر

ساخت یک روف گاردن همواره یکی از دغدغه های اصلی معماران و طراحان ساختمان می باشد. باغ بام علاوه بر زیبایی که به سقف خانه می بخشد دارای مزایای بیشمار دیگری نیز می باشد. از این رو همواره سعی شده است که به این مورد به صورت کامل پرداخته شود. البته با توجه به وزن ایجاد شده، هزینه طراحی و اجرای بام سبز، این مورد باید توسط افراد مجرب و متخصص انجام شده تا از آسیب رسیدن به سقف و مشکلاتی از این قبیل جلوگیری شود.

شرکت چوب و چکش در این راستا همواره در جهت بهبود خدمات خود در زمینه باغ بام ها فعالیت نموده است. از این رو توانسته است خود را به یکی از شرکت های فعال و متخصص در زمینه روف گاردن در قزوین و تهران تبدیل نماید. در صورت نیاز به مشاوره در زمینه طراحی، محاسبات، برآورد هزینه و اجرای باغ بام می توانید به متخصصین این شرکت تماس گرفته و از کمک های آن ها بهره مند شوید.