جان پناه

جان پناه Shelter به دیواری کوتاه در اطراف لبه های ساختمان گفته می شود. در حالت کلی شلتر دیواری است که علاوه بر کاربرد های بیشمارش دید موجود در آن قسمت را حفظ کرده و حالتی نیمه بسته بوجود می آورد. شلتر را می توان بر اساس ویژگی و نوع متریال تقسیم بندی شوند همچنین مراحل ساخت جان پناه و مقررات موجود در طراحی جان پناه را در این مقاله مورد بررسی قرار می دهیم.

تاریخچه جان پناه

جان پناه در واقع به عنوان بخشی از قلعه ها به منظور حفاطت در برابر افتادن، جلوگیری از حمله دشمن و … مورد استفاده قرار گرفته است. واژه شلتر  برای اولین بار در ایتالیا به صورت پاراپتو که پارا به معنی حفاظت کردن و پتو به معنی سینه استفاده شده است. در آن زمان شلتر ها به منظور جلوگیری از حمله دشمن و داشتن دید و تسلط کافی بر روی دیواره ها و قلعه ها استفاده می شد. کم کم این شلتر ها با تغییر کاربری برای حفاظت در برابر خطرات سقوط، زیبایی بنا و … مورد استفاده قرار گرفته است.

ویژگی های مهم در طراحی شلتر

با توجه به اهمیت جان پناه و قوانین و مقرراتی که برای آن وجود دارد ویژگی اصلی جان پناه ها را می توان بر اساس ایجاد امنیت در برابر سقوط تعریف نمود. از این رو باید شلتر ارتفاع مناسب داشته باشد معمولا ارتفاعی مانند پرچین دارد، تا علاوه بر تامین امنیت، دید کافی را هم فراهم نماید. طبق قوانین و مقررات شلتر ها ، ارتفاع تعیین شده برای آن ها 1.20 سانتی متر بوده و باید بلند ترین نقطه از ساختمان باشد. از این رو با توجه به این که جان پناه بیش از 0.7 متر ارتفاع دارد باید کلاف های قائم تا بالای جان پناه کشیده شود. همچنین می توان از آرماتوربندی یا قوطی کشی برای تقویت آن استفاده نمود.

 

کاربرد شلترها

همانطور که پیشتر گفته شد جان پناه ها کاربرد های متفاوتی دارن که این موارد در راس آن امنیت می باشد. البته موادر دیگری نیز وجود دارد که میتوان کاربرد های جانبی شلتر ها باشد. در حالت کلی می توان کاربرد جان پناه برا به صورت موارد زیر تعریف نمود.

·       امنیت و جلوگیری از خطر سقوط

·       جلوگیری از گسترش آتش از ساختمان های مجاور

·       جلوگیری از گردش باد

·       جلوگیری از ورود باد و گرد و غبار

·       زیبایی شناسی

موارد ذکر شده در بالا در صورتی که شلتر بر روی سقف باشد و روف گاردن بر روی سقف اجرا شده باشد اهمیت چند برابری پیدا می کند. زیرا وجود روف گاردن به معنی وجود افراد نا بالغ و کوچک بر روی سقف ساختمان می باشد که خطر سقوط  آن ها توسط شلتر خنثی می شود. همچنین کاهش گرد و غبار و جلوگیری از پیچیدن باد بر روی سقف می توان فضایی آرام بر روی سقف خانه بوجود آورد. همچنین روف گاردن موجود بر روی سقف به معنی وجود مواد آتش گیر بر روی سقف می باشد از این رو وجود شلتر با ارتفاع مناسب می توان خطرات گسترش آتش از ساختمان های مجاور را کاهش دهد.

در صورتی که نیاز به مشاوره در زمینه ارتفاع جان پناه، و یا شلتر مناسب جهت سقف های دارای روف گاردن را دارید می توانید با مشاوران ما در شرکت چوب وچکش تماس گرفته و در موارد مورد نیاز مشاوره لازم برای دریافت نمایید. جهت انتقال به صفحه تماس اینجا کلیک کنید.

انواع شلتر

جان پناه ها بر اساس نوع متریال بکار رفته در ساخت آن ها و همچنین شکل ظاهری آن ها دسته بندی می شوند.که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.

متریال بکار رفته در طراحی شلتر

همانطور که گفته شد علاوه بر ویژگی های امنیتی جان پناه امروزه به دلیل اهمیت بحث های طراحی و زیبایی ساختمان ها می توان بر اساس نوع نیاز و موضوعات زیبایی شناسی از متریال های مختلف برای شلتر استفاده نمود. این مواد شامل آجر، بتن، فلز، شیشه، کابل، سیمان، می باشد. به عنوان مثال امروزه در ساختمان های مدرن که دارای منظره زیبا می باشد از ششیشه برای شلتر استفاده نموده که وجود شلتر مانعی برای منظره زیبا نباشد. همچنین در ساختمان های کلاسیک معمولا از سنگ و آجر برای ساخت شلتر ها استفاده می شود.

انواع جان پناه بر اساس شکل ظاهری آن ها

جان پناه ها را بر اساس شکل ظاهری و نوع طراحی دیواره های آن می توان تقسیم بندی نمود. این تقسیم بندی شامل موارد زیر می باشد:

·       مشبک

·       پانل دار

·       شیب دار

·       قوس دار

·       مدرن

·       کلاسیک

·       کنگره ای

·       صاف

·       پله ای

جان پناه در چه جاهایی استفاده می شود؟

همانطور که گفته شد جان پناه در حالت کلی برای امنیت در برابر سقوط می باشد. لذا در وهله اول در مکان هایی که در ارتفاع بوده و احتمال سقوط از آن ها وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرند. این موارد را می توان استادیوم ها، نورگیر ها، بالابر های کوچک خانگی، لبه سقف خانه ها و ساختمان های بلند، تراس، بالکن و راهرو ها مورد استفاده قرار میگیرند.

مراحل ساخت شلتر

ساخت جان پناه حتما باید توسط افراد با تجربه و متخصص صورت پذیرد. از این رو بهتر است با مشاوره گرفتن از شرکت های معتبر در زمینه های عمرانی و معماری این فرایند صورت پذیرد. در حالت کلی می توان گفت ساخت شلتر شامل موارد زیر می باشد.

1.    طراحی جان پناه و تهیه نقشه های مورد نیاز 

2.    انجام فرایند باید پیش از اجرای نما صورت پذیرد

3.    پس از انجام مراحل ساخت بام دیواره جان پناه به ضخامت 10 تا 20 سانتی متر با رعایت اصول دیوار چینی ساخته می شود.

4.    اجرای غرنیز پس از دیوارچینی

 

دلایل سقوط و از بین رفتن جان پناه

علاوه بر موارد گفته شده وجود شلتر در بعضی موارد که به صورت اصولی و بر اساس مقررات موجود ساخته نشده باشد علاوه بر این که امنیت را فراهم نمی کند بلکه باعث ایجاد خطر برای افراد نزدیک به آن می شود. از این رو عوامل موثر در زمینه از بین رفتن یک شلتر از اهمیت بالایی برخوردار است این عوامل شامل موارد زیر می باشد.

·       پهنا کم شلتر

·       مواد و مصالح نا مرغوب و یا نامناسب

·       اتصال غیر اصولی شلتر به سقف

موارد بالا در زمان طراحی شلتر باید به صورت ویژه مورد بررسی و ملاحظه قرار گیرند.

سخن پایانی

جان پناه ها در حالت کلی ابتدا امنیت و سپس ویژگی هایی که شامل جلوگیری از ورود باد و گرد و غبار و آتش دارا بوده و با اهمیت ویژه در معماری مدرن به عنوان یک ویژگی زیبایی شناختی ساختمان تلقی می شود. از این رو ساخت اصولی و بر اساس مقررات از خطرات بیشماری جلوگیری نموده و جلوه زیبایی به آن می بخشد.