آبیاری مکانیزه

آبیاری مکانیزه روشی است که به صورت کنترل شده فرآیند آبیاری در آن صورتت پذیرد. این روش در ابتدا برای زمین های بزرگ کشاورزی به منظور کنترل آب مصرفی مورد استفاده قرار می گرفت. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و کاهش هزینه اولیه در زمینه تجهیزات مکانیزه آبیاری، از آن ها در باغ های کوچک، گلخانه ها و دیگر جاها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. حتی امروزه در محیط های خانگی و اداری در زمینه آبیاری روف گاردن، دیوار سبز و حتی هوم گاردن نیز مورد استفاده قرار می دهد. از این رو می توان گفت در باغبانی مدرن و همچنین سیستم های زیباسازی با گیاهان استفاده از آبیاری مکانیزه از اهمیت بالایی برخوردار است. پس در این مقاله به بررسی انواع روش ها کاربرد و دیگر موارد می  پردازیم.

آبیاری مکانیزه چیست

در حالت کلی آبیاری مکانیزه یعنی آبیاری کنترل شده با استفاده از سیستم و یا افراد به منظور استفاده مناسب و بهینه از آب و همچنین افزایش بهره وری گیاهان می باشد. در این حالت با کنترل آب و روش های دیگر می توان بر روی محصول، میزان آب مصرفی و دیگر موارد کنترل داشت. آبیاری مکانیزه مانند انواع روش های آبیاری به روش های گوناگونی انجام می شود که از مهم ترین آن ها، روش آبیاری قطره ای و آبیاری تحت فشار می باشد که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم.

کنترل دبی آب با استفاده از ابزار آلات تاسیساتی، مشخص کردن مقدار آب مصرفی هر گیاه بر اساس مقدار مورد نیاز، رساندن آب کافی و در زمان مناسب در حجم و میزان کافی بر عهده سیستم آبیاری مکانیزه می باشد. همچنین در روش های نوین و با استفاده از سیستم اینترنت اشیا می توان آبیاری مکانیزه را به صورت هوشمند و از راه دور کنترل و انجام داده و نوعی آبیاری هوشمند بوجود آورد. این روش نیز که از مدرن ترین روش ها می باشد باعث شده است حتی در صحرایی ترین مناطق دنیا نیز بتوان از این روش کشاورزی های گلخانه ای انجام داده و محصولاتی با کیفیت و مورد نیاز آن مناطق را نیز تامین نمود.

کاربرد 

از مهم ترین کاربرد آبیاری مکانیزه می توان به بخش کشاورزی در زمین های بزرگ اشاره نمود. این بخش به شدت آب مصرف می کند و با استفاده از این روش می توان به مقدار زیادی در مصرف آب آن ها تاثیر گذاشت. همچنین محصولات بدست آمده در این نوع از آبیاری بسیار با کیفیت تر نیز می باشد. از این و علی رقم هزینه اولیه مورد نیاز در طولانی مدت صرفه اقتصادی نیز دارد. در بخش های دیگر می توان از آن ها در باغداری های متوسط و کوچک نیز استفاده نمود. در این روش به دلیل اطلاعات کمتر باغ داران نسبت به کشاورزان بزرگ این روش می تواند در زمینه آبیاری بهینه به آن ها کمک نموده و زحمات مورد نیاز در این بخش را کاهش دهد.

در بخش گلخانه ای نیز آبیاری مکانیزه بسیار با اهمیت می باشد. زیرا در این روش با ایجاد یک چرخه می توان از آب برگشتی به منظور آبیاری مجدد استفاده نموده. با استفاده از آبیاری مکانیزه می اتون این بخش ها را به صورت کامل تحت کنترل قرار داده و فرآیند به صورت کامل و درست صورت گیرد. همچنین در بخش های اداری، سازمانی و خانگی نیز می توان برای آبیاری محوطه، حیاط، دیوار سبز، تراس سبز، روف گاردن و نمای سبز این روش ها استفاده نمود. با این کار هزینه های نگه داری به نسبت کاهش یافته و آبیاری به صورت دقیق و روتین صورت می گیرد.

انواع آبیاری مکانیزه

آبیاری مکانیزه می تواند به دو صورت تحت فشار و قطره ای صورت بگیرد. در روش آبیاری تحت فشار با استفاده از پمپ های طبقه ای آب به بخش های مختلف سیستم پمپاژ شده و از طریق افشانه های تحت فشار سطح وسیعی از محیط را آبیاری می نمایند. آبیاری تحت فشار مزایا و معایبی دارد که به منظور بررسی آن ها می توانید به بخش آبیاری تحت فشارر مراجعه نمایید.

از سوی دیگر آبیاری قطره ای به منظور استفاده در باغ ها، گلخانه ها و مصارف خانگی مانند روف گاردن و دیوار سبز مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش آب ابتدا از یک شریان اصلی تا انتهای خط با یک دبی ثابت حرکت می نماید و در مسیر انشعاباتی قرار داشته به در کنار هر بخش که گیاه قرار دارد افشانه های قطره ای قرار میدهند تا دقیقا آب مورد نیاز برای آبیاری در همان قسمت استفاده شود. مانند آبیاری تحت فشار به منظور آشنایی بیشتر با آبیاری قطره ای می توانید به مقاله آبیاری قطره ای مراجعه نمایید.

مزایای آبیاری مکانیزه

مهم ترین و اولین مزیت آبیاری مکانیزه صرفه جویی در مصرف آب می باشد. همچنین در طولانی مدت به دلیل کاهش هدر رفت آب و استفاده بهینه از آب هزینه آب مصرفی را کاهش داده و در نتیجه باعث کاهش هزینه های عملیاتی شود. همچنین آبیاری مکانیزه می تواند در شرایط مختلف به صورت کامل و بدون مشکل عمل نماید. استفاده از سنسور ها و حتی کنترل آب مصرفی می تواند به کشاورزان در زمینه برآورد های لازم و حتی جمع آوری داده برای بهبود عملکرد کمک نماید. آسان نمودن فرایند آبیاری و کاهش افراد مورد نیاز برای انجام این فرآیند نیز از دیگر مزیت های روش آبیاری مکانیزه می باشد.

مزایا در حالت کلی شامل

·        تسهیل فرآیند آبیاری

·        کاهش مصرف آب

·        کاهش هزینه های عملیاتی در طولانی مدت

·        بازگشت سرمایه

·        افزایش کیفیت محصولات

·        کاربرد متنوع در بخش های مختلف کشارزی

معایب این روش

مهم ترین مشکل آبیاری مکانیزه هزینه اولیه بالای آن میباشد. که این مشکل با توجه به پیشرفت تکنولوژی و جایگزینی تجهیزات ارزان تر قابل رفع است. همچنین نیاز به افراد متخصص در بخش تاسیساتی می باشد که باید به صورت دوره ای فرآیند تعمیر و نگهداشت دستگاه ها و تجهیزات را انجام دهند. از سوی دیگر در صورت خرابی در سیستم ممکن است فرآیند آبیاری با تاخیر مواجه شده و مشکلاتی را با خود به همراه بیاورد.