انواع سیستم های آبیاری

انواع سیستم های آبیاری بر اساس یک دسته بندی کلی و پس از آن دسته بندی های ثانویه صورت می گیرد. در حالت کلی دو دسته بندی آبیاری سطحی و آبیاری تحت فشار برای آبیاری موجود می باشد. البته در حالت های طبیعی آبیاری دیمی را نیز می توان به آن ها اضافه نمود که در حالت معمول از آن یاد نمی شود. آبیاری مکانیزه امروزی به دلیل کمبود آب و همچنین آبیاری هوشمند را جزئی از روش های آبیاری ها شمار نمی آورند و از آن ها به عنوان اصول آبیاری یاد می شود. به مظنور آشنایی بیشتر با انواع سیستم های آبیاری می تاونید این مقاله را تا انتها دنبال نمایید.

انواع سیستم های آبیاری

همانطور که گفته شد آبیاری به دو صورت ثقلی یا همان سطحی و آبیاری تحت فشار دسته بندی می شود. انواع روش های آبیاری می تواند بر اساس نوع زمین، موقعیت آن، نوع محصول و مواردی از این دست متفاوت باشد. از این رو شناخت انواع روش های آبیاری، مزایا و معایب آن ها می تواند در زمینه استفاده مناسب از آن ها به ما کمک نماید. در زمینه کاربرد سیستم آبیاری نیز می توان به کاربرد در گلخانه ها، سیستم آبیاری دیوار سبز، روف گاردن، هوم گاردن، باغ های ژاپنی و حتی روف گاردن ژاپنی اشاره نمود.

در این راستا آبیاری مکانیزه و آبیاری هوشمند را در بعضی موارد در دسته بندی های انواع سیستم های آبیاری قرار میدهند. در صورتی که این روش های آبیاری به عنوان یک اصل باید مورد استفاده قرار گیرند. زیرا با وجود بحران کم آبی استفاده از این روش ها می تاوند باعث کاهش هدر رفت آب، افزایش کیفیت محصولات و کنترل منابع آبی شود. لذا در این دسته بندی آن ها را قرار نداده و فقط با اشاره به این دو از آن ها گذر می کنیم. به منظور آشنایی با این دو موضوع می توانید به مقالات مربوط به آبیاری هوشمند و آبیاری مکانیزه مراجعه نماید.

به صورت کلی دسته بندی انواع سیستم آبیاری به صورت زیر میباشد

·        آبیاری سطحی (آبیاری ثقلی)

·        آبیاری تحت فشار

 

آبیاری سطحی

آبیاری سطحی همان روش آبیاری سنتی می باشد. در این روش با بخش بندی زمین به صورت کرت به ازای درختان و گیاهان آبیاری توسط کانال های کنده شده صورت می گیرد. این روش از آبیاری مصرف بسیار بالای آب داشته ولی در کنار آن به دلیل راحتی و آسان نمودن فرآیند باعث شده است که از آن بوفور استفاده شود.  این روش از آبیاری خود دارای دسته بندی بوده و به روش های مختلف قابل انجام می باشد. در ادامه به بررسی انواع روش های آبیاری سطحی می پردازیم.

انواع سیستم آبیاری سطحی

سیستم های آبیاری سطحی بر اساس محل عبور آب دسته بندی می شوند. در این حالت سیستم آبیاری سطحی می تواند به صورت آبیاری نواری، آبیاری کرتی و آبیاری جویچه ای شود. در روش نواری، آب از روی یا درون نوارهایی عبور نموده و از این طریق به محل مورد نظر انتقال داده میشود. در روش آبیاری کرتی از کرت هایی به ازای هر گیاه و درخت استفاده شده و از این طریق فرآیند آبیاری انجام می شود. همچنین در صورتی که کرت ها به صورت مشترک و بزرگ تر باشند به آن آبیاری جویچه ای گفته می شود.

در حالت کلی سیستم آبیاری سطحی به صورت زیر خلاسه می شود:

·        آبیاری نواری

·        آبیاری کرتی

·        آبیاری جویچه ای

مزایای سیستم آبیاری سطحی

همانطور که گفته شد آبیاری سطحی یکی از انواع سیستم های آبیاری می باشد. این روش به دلیل سادگی در گذشته به عنوان روش اصلی آبیاری مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه نیز کشاورزان سنتی هنوز به دلیل سادگی و راحتی از آن استفاده می کنند. از این رو یکی از مزیت های اصلی این روش سادگی در استفاده از آن می باشد.

همچنین به دلیل استفاده از کانال های کنده شده و اکثرا حرکت بر اساس نیروهای ثقلی صورت می پذیرد استفاده از این روش نیاز به دستگاه ها و تجهیزات پیچیده نداشته از این رو می تواند توسط کشاورزان و بدون نیاز به افراد متخصص مورد استفاده قرار گیرند. در نهایت به دلیل سنتی بودن و عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته به انرژی های برقی و دیزلی نیاز نداشته و به راحتی می توان از آن ها بدون نگرانی بابت تامین انرژی مورد نیاز دستگاه ها استفاده نمود.

معایب سیستم آبیاری سطحی

اولین و مهم ترین مشکل در زمینه سیستم آبیاری سطحی هدر رفت بسیار یالای آب می باشد. زیرا در این روش نیاز است آب از کانال هایی عبور نماید که علاوه بر نفوذ آب در این کانال ها تبخیر سطحی نیز موجب هدر رفت آب می شود. از سوی دیگر باید بر اساس شیب زمین، آبیاری سطحی صورت گیرد و در صورت داشتن شیب معکوس نمی توان از این روش استفاده نمود. راندمان پایین و نامناسب بودن در خاک های سبک و همچنین نیاز به نیرو کار بیشتر از دیگر معایب سیستم آبیاری سطحی می باشد.

آبیاری تحت فشار

آبیاری تحت فشار یکی از روش های مدرن و با تجهیزات می باشد. در این روش که به نوعی آن را آبیاری مکانیزه نیز می دانند می توانید انواع زمین های بزرگ و کوچک را آبیاری نمایید. به دلیل گستردگی آبیاری تحت فشار یک مقاله کامل به تفضیل این روش را مورد بررسی قرار داده است. در صورتی که تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه دارید میتوانید به مقاله آبیاری تحت فشار مراجعه نمایید.

انواع سیستم های آبیاری تحت فشار

سیستم های آبیاری تحت فشار به دو دسته آبیاری بارانی و آبیاری قطره ای تقسیم بندی می شوند. هر کدام از این روش ها درارای مزایا و معایبی می باشند. البته آبیاری قطره ای به صورت کامل در مقاله ای دیگر بررسی، انواع روش ها و مزایا و معایب آن به صورت کامل بررسی شده است. در اینجا فقط به انواع روش های آبیاری قطره ای شامل آبیاری زیر سطحی، تراوا، بابلر، اسپری و تیپ بسنده می کنیم.

از سوی دیگر از انواع سیستم آبیاری تحت فشار، آبیاری بارانی می باشد که این روش نیز به دوصورت مکانیزه و کلاسیک مورد استفاده قرار میگیرند. در روش کلاسیک می توان از روش های متحرک، نیمه متحرک، ثابت، ثابت با آبپاش متحرک و شیلنگی با قرقره اشاره نمود. روش آبیاری کلاسیک امروزه به وجور در زمینه آبیاری های شهری مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین در روش مکانیزه می تاون برای کشاورزی های صنعتی استفاده نموده که در این حالت می توان سطح وسیعی را آبیاری نمود. از انواع این روش می توان به لوله های چرخ دار، ارابه ای، خطی، عقربه ای اشاره نمود.

قیمت انواع سیستم آبیاری

قیمت انواع سیستم آبیاری را می توان به دو بخش تقسیم بندی نمود. در بخش اول می توان هزینه ها را بر اساس هزینه اولیه و سرمایه گذاری اولیه در نظر گرفت. در بخش دوم بر اساس هزینه های عملیاتی قیمت گذاری نمود. در صورت اهمیت سرمایه گذاری اولیه آبیاری توسط سیستم آبیاری سطحی مناسب می باشد زیرا در این روش با ایجاد کانال هایی در زمین می توان آبیاری را انجام داد. از سوی دیگر آبیاری تحت فشار نیاز به سرمایه گذاری اولیه بالاتری دارد ولی در ادامه با کاهش هدر رفت آب، بهبود کیفیت محصولات و کاهش نیروی کار باعث کاهش هزینه های عملیاتی و سر شکن شدن قیمت می شود.

از این رو برای تعیین قیمت و برآورد هزینه و همچنین امکان سنجی انواع سیستم آبیاری باید از کارشناسان زبده در این زمینه مشورت بگیرید. شرکت تخصصی چوب و چکش یکی از شرکت های معتبر در زمینه طراحی و اجرای انواع سیستمهای آبیاری در قزوین و تهران می باشد. در صورت نیاز به مشاوره می توانید با متخصصین این شرکت تماس حاصل فرمایید.